FED ve USD nin geleceği?

BEKLENEN KARAR GERÇEKLEŞTİ...


Uzun zamandır , FED'in ( Amerikan Merkez Bankasının) faiz artırmasını piyasalar beklemekteydi.Sürekli ertelenen faiz artışında tüm Dünya'da Aralık ayında faiz artış beklentisi %95 oranında 0,25 olarak beklediği için FED bekleneni yaptı.Faiz artış kararı geciktikçe USD ye olan talep arttı.Piyasa beklentiyi peşinen satın aldı.  USD' nin yeterince yükseldiğine inanan yatırımcılar USD satmaya başlayınca USD fiyatı gevşedi,


Nereye kadar USD gevşer ?


FED 2016 da faiz artırmaya devam edeceği için USD nin 2.90 seviyesinin altında uzun süre kalması muhtemel değil görüşündeyiz.Ayrıca sermaye akımları terse hareket etmeye başladığında , USD kendi ülkesine göç ettiğinde Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerden çıkan fonlar ülkenin büyüme performansını olumsuz etkileyecektir.2016 yılında USD nin yukarı yönlü hareket etmesi muhtemeldir.




Faiz arttığı zaman ekonomiye etkisi sırasıyla şöyle gelişir;
Artan faiz karşısında halk borçlanarak  harcama yapmak istemez ve tasarufa yönelir,
Yatırımlar için kaynak çoğalır,
HArcamalar azaldığı için talep düşer ,
Düşen talep enflasyonu da  düşürür,
Faiz artışı yeni yatırımlar için maliyetleri artırır ve yatırımlara ilgi düşer
Düşen yatırım ve talep ekonomik büyümeyi yavaşlatır ,
Büyüme yavaşlarsa işsizlik artar...

Artmayan politika faizi

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, son toplantısında faizleri artırmadı.01.11.2015 tarihinde gerçekleşecek  genel seçim öncesinde politik bir çatışma yaratmamak için böyle bir karar verdiğini  düşünsem de, ekonomi üzerindeki mali verileri değil sadece  psikolojik etkiyi temel almış oldu.

*

Ocak – Ağustos döneminde  Dolar TL karşısında yüzde 27 artış gösterdi.
Ocak-   Agustos döneminde   Euro  TL karşısında yüzde 16 artış gösterdi.

Özet

1-İç piyasada " satın alma gücümüz "  zayıfladı.


2-Dış piyasada "satın alma gücümüz " zayıfladı.


3-Kredi ile üretim yapan sanayicinin uykuları kaçtı.Her sabah artan kur , firmaları  teminat açığına götürdü.


4-Piyasada ödemeler dengesi bozuldu. Nakit  akım zayıfladı.


5-Bankaların yıl sonu için öngördüğü usd kur seviyesi Ağustos ayı itibari ile aşıldı.


6-Erken seçim tartışmaları devem ederken bir önceki seçimin giderleri henüz ödenmedi.


7-2023 hedeflerinden giderek uzaklaşıyoruz. Dünya rekabet piyasasında usd bazında sürekli gelirimiz düşüyor.


8-Financal Times gazetesi Türkiye dahil olmak üzere  gelişmekte olan ülkelerin kamu harcamalarını arttırarak büyümeyi desteklemesi gerektiğini açıkladı. Şu an belediyeler öneneklerde kesinde yarattı.Hakedişlerin %10 u tahsil olabiliyor.!


9-Yapısal reformu sağlayan Hindistan ve Meksika gibi önlem almak zorundayız ancak    politik görüşü ülke olarak henüz oluşturamadık.


10-BIST ucuz kaldı. Daha da ucuzlayabilir.


11-Doğu cephesinde şehit veriyoruz.Gençlerimizi kaybettik.Morallerimiz bozuk , Yaşanılan bu şartlarda  rakamlar anlamsızlaşıyor.


12-Olmayan terör, mutlu aile ,geçim sıkıntısı yaşamayan vatandaş var oldukça parasal sorunları elbet çözümleyeceğiz.
















 

Sanayiden İnşaata Sektör Göçü

Sanayiden İnşaata  Sektör Göçü

 

Sanayi ve inşaat sektörleri  arasında  karlılık  yapısı karşılaştırıldığında ,kar oranları   inşaat lehine  farklar oluşturuyor. Bu  durum, diğer sektörlerde faaliyet gösteren firmaların iştahını artırıp “sektör göçüne “yönelmelerine sebep oluyor.Karlılık seviyesinin yüksek olmasının yarattığı cazibenin yanısıra ,  Bireysel yatırımcıların konut alımına talep göstermesi ,Sektör Göçünü özendirmeye devam ediyor.

Neden bireysel yatırımcılar konut alımını tercih ediyor?  2014 yıl sonu itibari ile konut fiyatlarındaki artış %17 olarak gerçekleşmiştir.Bu oran %8,17 olan  2014 enflasyon seviyesinin çok üzerindedir.Bu oran ,nette %8,5 -10  aralığında yer alan faiz getirisinin de çok üzerindedir.  Bu sebeple yatırımcılar gayrimenkulü ana yatırım araçlarından biri olarak görmeye başlamış ve konut talebinde artış oluşturmuşlardır.Ayrıca  Yabancıların Türkiye’de emlak alımının kolaylaştırlmasına  ilişkin düzenlemeler ile  yabancılara olan konut satışımızda ciddi  artış oluşmuş ve her mahallede başta Rus, İngiliz ,Kuveyt’li ve Suriye’li olmak üzere birçok  yabancı komşumuz oluşmuştur. İngilizler ve Kuzey Avrupalılar  iklim koşulları ve hayatın daha ucuz olması nedeniyle Türkiye'den yazlık ev alarak kendilerine uygun tatil imkanı sağlamaktadırlar.2015 ilk 6 ayında   Türkiye'de gayrimenkule yatırım yapan yabancı sayısı  136 bin kişiye ulaşmıştır.Yabancıların en fazla gayrimenkul sahibi olduğu iller arasında Antalya ,Mugla,İstanbul İzmir ve Bursa yer alıyor.

TSKB’nin Ocak 2015 raporuna göre;

 

Demografik yapı, Türkiye’de konut talebini belirleyen önemli dinamiklerden biri durumunda. Genç nüfus profili iki açıdan konut talebini destekliyor. Her yıl 650 bin civarında evlilik gerçekleşiyor ve buna bağlı bir konut talebi oluşuyor. Ayrıca kentleşmeye bağlı olarak büyük şehirlerde yalnız yaşayan insanların sayısı hızlı bir artış içinde. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırmaya göre Türkiye’de yalnız yaşayanların oranı son 5 yılda yaklaşık iki kat artış gösterdi. 2006 yılında %2,7 olan oran, 2011 yılında %4,7’ye yükseldi. Yalnız yaşayanlar arasında özellikle “Hiç evlenmemiş, genç erkek nüfus” oranının hızla yükseldiği

belirleniyor.

 

İnşaat sektörünün istihdama etkisi yaklaşık 3.000.000 kişi.Ancak arz-talep dengesi ,  kentsel dönüşüm ve  yurtdışı piyasalarda yaşanmakta olan daralma sebebiyle bozulmaya başlamıştır.Talebin çok üzerinde arz fazlası oluşmaya başlamıştır.Zaman içerisinde oluşacak sektörel durgunluk ülke istihdam yapısında da olumsuzluk yaratacaktır.Arz fazlasının sebepleri arasında ,üst gelir grubuna yönelik projelerin yoğunlaşması gösterilebilir.Kentlerde ev sahipliği azalırken ,konut satışlarının  artıyor olması, parası olan kitlelerin birden fazla ev sahibi olmalarından kaynaklanıyor.Bu kitleler birikimlerini üretken olmayan kaynağa yönlendirdiği için genel ekonomi açısından tasarruf açığı oluşmasına da sebep oluyor.Aynı zamanda konut fiyatlarındaki artışı da tetikliyorlar.

Arz fazlası yaratan bir diğer konu ise Kentsel dönüşüm ! Yasalara göre konutların yıkılıp tekrar inşaa edilmesini Kentsel dönüşüm olarak adlandırıyoruz.Kentsel Dönüşüm ile Mevcut yasalara göre %30-%40 konut artışı sağlanabiliyor. Her daire sahibinin hak sahibi olması yüklenici firmaların maliyetlerini artırıyor.Bu sebeple yüklenici firmalar emsal değeri yüksek  yerlere konut yapmayı tercih ederek Arz fazlası yaratılmasına sebep oluyorlar.

İştah artıran karlılık yapısına heveslenerek gerçekleşen sektör göçüne DUR demek gerekiyor!!!

“Merkez Bankası verilerine göre inşaat sektörünün bankalara olan kredi borcu 2011 yılında 49 milyar TL seviyesindeyken bu miktar 2013 yılı sonunda 85 milyar TL’ye  (38 milyar USD) yükseldi. İnşaat sektörünün borçluluk miktarının yüksekliği büyük risk oluşturmakla birlikte 200’den fazla sektörü etkileyen bu sektörde yaşanabilecek sıkıntı, Türkiye’de bankacılık ve reel sektörde ciddi sıkıntılara yol açabilecektir.

 

Dolara karşı güçlenen TL

Para birimleri arasında Dolara karşı en hızlı değer kaybeden para birimi TL olduğu için Türkiye de herşey dolara karşı ucuzladı. Ancak  AMerika Eoomisinde işler terse dönüp gelen verilerin sağlığı bozulunca en hızlı tepki vererek artışa geçen para biri mi de Türk Lirası oldu.


Güçlenen Amerika ekonomisinde,  Fed toplantılarında faiz artışı  ön sıralarda değerlendirirken  ,zayıflayan Amerika ekonomisi sözkonusu olduğunda FED faiz artış kararı öteleniyor.


Türk lirasında dolar akarşı  var olan   dalgalanma Amerikan ekonomisinde ki değişkenliğe göre hareket ediyor.


Son dönemde en verimli karı bize sunacak yatırım aracı  PETROL olmalı diye düşünüyorum.Petrol fiyatlaması 45-85 aralığında yer alıyor. 45 ' yaklaştıkça  al , 85'e yaklaştıkça sat.Benden söylemesi!

Ülke Kredi Notumuz

Reyting kulağımıza hep televizyonların izlenme oranı gibi gelse de , ülkemiz de kredi derecelendirme kuruluşları tarafından  izleniyor.


Ülkemizin karne notu ne kadar yüksek ise o kadar dış tcaretimiz güçlü oluyor.


Reyting notu düşük olduğu için ülkemiz bankalarının verdği Teminat mektuplarını yabancı ülkeler yeterli bulmuyorlar.
Örneğin Türkmenistan bile Ziraat Bankası teminat mektuplarını direkt olarak kabul etmiyor başka banka avali istiyor.


Karne notumuzu düzeltmek için birçok eylem paketine ihtiyacımız var.Dış borç miktarımız yüksek olduğu için USD ye karşı kırılgan bir yapıya sahibiz.


Uzun vadeli Yabancı para cinsinden Kredi notumuz;


Standart and Poor's   BB+ (Negatif Görünüm)
Fitch                          BBB- (Durağan Görünüm )
Moody's                    Baa3 (Negatif Görünüm)

Çanlar Ekonomi için çalıyor...

Canım ülkemin harcamayı seven vatandaşları mastercard'ın dünya ülkeleri arasında yaptığı çalışmada kendini yine ortaya koymuş. "Küçük mutluluklar Endeksi" çalışmasına göre Dünya'da en çok hediye alan kişiler Türkler'miş. Harcarken de yakınlarımızla paylaşıyoruz....


Borçlanma hızımız gelir üretme hızımızdan yüksek seyrediyor.Toplam 2milyon319bin kişinin ödenmemiş kredi kartı borcu var.Bugün 3 milyon kişinin yasal takip işlemi var.


Şubat 2015 itibari ile en çok karşılıksız çek keşide eden şehir Bursa olmuş.Bursa'yı İçel ve Batman takip ediyor.


Bireysel kimliklere baktığımızda 500bin kişi varlık yönetim şirketlerine devir olmuş durumda.


ÜLke genelinde makro olarak bakarsak  dış borçlarımız sürekli yükseliyor.Artan borç yabancı para cinsinden gerçekleştiği için dövize olan bağlılığımız da artış gösteriyor.


Ülkenin dış borcu 2014 yıl sonu itibari ile  402.4 milyar Usd 'ye ulaştı. Ülke toplamında 800milyr USD gelir üretebildik.Yarattığımız  Gelirimizin Yarısını dış borç ile finanse etmişiz meğer......2008 yılında ise dış borcumuz 281,2 milyar Usd idi.


Acil tasarruf eylem modeli ve uygulamasına ihtiyacımız var. Çanlar ekonomi için çalıyor...

Yuvayı dişi kuş yapar,parayı dişi kuş harcar..

Büyüklerimiz "Yuvayı dişi kuş yapar" diye boşa dememişler.

Aile bütçesinin de dişi kuşun sorumluluğunda olduğunu  böylece ifade etmişler.

Bizim kültürümüzde  evin reisi erkek olarak belirtilir.Beylere  evin ihtiyaçları ile ilgili  sorular sorulduğunda, aldığımız cevap ise genellikle " o işlere bizim içişleri bakanı bakar" olur.
Evimizde ,Paranın merkezinde kadın var demek ki...

Kadınlar hem parayı, hem zamanı yönetmekte ustalaşmış durumdalar.
Ev,iş ,eş ve para yönetimi   , Hepsi bir arada.Her birine zaman ayırabilmek on parmağında on marifetin tarifidir aslında.

Konfüçyüs'ün dediği gibi , Zaman Paraya benzer ,Lüzumsuz yere sarfedilmedikçe DAİMA YETER..

Eğer Alışverişe çıkan kadının ;
*Elinde harcama listesi varsa ,
*Bütçesini yapmışsa,
*Kıyafete ayırdığı para, gelirinin %8 ini geçmiyorsa , işte bizim gerçek dişi kuşumuz karşınızda demektir!

Yeni sezon ürünler ,vitrinlerde gözkırparken  hesapsız yola çıkan kadın ,cebinde kredi kartıyla her an maceraya atılabilir. Birikim ve tasarruf için zaaflarımızı bilmek hepimizin yararına..Zaaflarımızı bilirsek  tedavi yöntemini bulabiliriz.
Tasarruf için ihtiyacımız olan zaman ,hedeflediğimiz birikim miktarına göre değişir.Zaman paradan daha kıymetli.Çünkü çalışarak para kazanabiliriz ama çalışarak zamanı kazanamayız.

Nakit  ve vakit yönetimini başaran kadınlarımızın artması dileğiyle,

Dolar'ın kariyer öyküsü

 

Dolar’ın kariyer öyküsü ..

2015 yılında kariyer basamaklarını hızla tırmanan dolar, bizim kariyer çizgimizde bozulmaya yol açtı .

2023 yılında ilk 10 ekonomi arasında yer almak için hedeflediğimiz   GSYH miktarından bizi uzaklaştırdı.Ülke içinde Türk Lirası olarak  yaratılan  mal ve hizmet değerleri toplamı USD bazında küçülmüş oldu.Karşılaştırmalı olarak açıklarsak ;

GSYH

GSYH'daki değişim, ülke ekonomisindeki büyümeyi ya da daralmayı en açık şekilde gösteren makroekonomik verilerden biridir.

2023 hedef	2013 gerçekleşen	2014 Gerçekleşen
Milyar USD 2.000	Milyar USD 820	Milyar USD 810

 

Bu duruma bağlı olarak kişi başına düşen gelir hedefimizde de azalma sözkonusu oldu.

KİŞİ Başına Düşen Gelir

2023 hedef	2013 gerçekleşen	2014 Gerçekleşen
20.000 USD	10.782 USD	10.537 USD

 

Peki ya Sokaktaki durum?

Çok basit.

Benzin varil fiyatının Usd bazında  ucuzlamasına sevinen vatandaşın sevinci kursağında kaldı.Çünkü benzini dolarla aldığımızdan kur etkisi benzine yansıdı.Benzin halen pahalı.

Benzini boşver! Yer, içer ,yaşarız da diyemeyeceğiz. Hayvanlar ithal ,hayvanın yediği yem de ithal…

Peki ya klasik bir söyleme göz atarsak .Kur artışı ihracatçıya yaradı mı?

2015 ilk 2 ayında toplam ihracat rakamımız geriledi.

Ayrıca bizim ülkemizle üreticiler USD İle borçlanıp Eur ile satıyorlar. Eur ‘nun düşmesi ihracatçıya da yaramadı.

Demem o ki , sadece parasını dolarda tutanlar ,dolar ile ihracat yapanlar  kazandı.

Gerisi ne yazıkki kaybetti şimdilik…

 

Cep delikse para dolmaz...

Harcamaya öyle alışmışız ki ,gelirimiz artsa da harcama alışkanlığımız sebebiyle cebimizi hiç dolduramaz olmuşuz..

Ülkemiz  kredi ve   tasarruflarının son durumu , bize borçlanarak tüketen bir toplum olduğumuzu  çok net açıklıyor.

Bankalar birliği verilerine göre ülkemizde kişi başına düşen borçluluk oranı 15.574 TL'dir.


2014 -Kredi ve  Mevduat  durumu  Bursa ;

Nakit kredi Mio TL                        40.258TL
Tasarruf Mevduatı Mio TL            17.634 TL

Tasarruf bir alışkanlıktır. Harcama şeklimizde alışkanlığımızdır. Alışkanlıklar olumlu yönde geliştirilebilir.

Unutmayalım ki ,cep delikse para dolmaz.Deliği kapamak için yapılacaklar çok  basit.

Gelirinden fazla harcama, giderlerini listele..Hepsi bu !