Türkiye'de risk Yönetimi

Risk Yönetimi


Şirketlerde risk yönetimi için , öncelikle olaya bağlı riskleri tanımlamak gerekiyor


Pazar Riski(Oran ,Fiyat ve Endeks risklerini içerir)
Lİkidite Riski
Operasyonel Risk
Kredi Riski
Hukuksal Risk


Her departmanın ilgili risk grubu ile eşleştirilerek ŞİRKET RİSK HARİTASI çıkarılması önemli.
Ülkeyi de bir şirket bilançosu gibi düşünürsek ,


Günümüz Türkiye'si RİSK grubu,


Politik Risk
Jeopolitik Risk
Ekonomik Risk olarak ayrışıyor.


Önümüzde seçim dönemi olsa bile,  yabancılar açısından politik açıdan risk olmadığı satın alınmış görünüyor.Bu durum para hareketliliğinin yok hızlı değişmeyeceğine yönelik bir işaret.


Jeopolitik duruma bakıldığında komşularımızın ekonomik verileri örneğin , Yunanistan'da devam eden mali kriz, Rusya'nın üst üste negatif büyüme beklentisinde bulunması yada iç savaşı aktif olan komşular dikkate alındığında Türkiye %3-%4 büyüme öngörüsü ile çevresine göre göreceli olarak daha iyi durumda.


Ekonomik Risk Yönetimi bizim ilk başlığımız olmalı.
STAGFLASYON .=Enflasyon+Durgunluk .Hem Enflasyon ist ortamda bulunan ama enflasyonist ortamın tersine  Durgunluk yaşayan Türkiye için uygulanan  Tedbirler , Makro ihtiyati politikalar deyimi ile gündemimize yerleşiyor.Bugün, finansal sistemde (bankalar, sigorta şirketleri, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve diğerleri) ortaya çıkabilecek riskleri denetlemek ve düşürmek amacını güden bu  makro ihtiyati önlemleri ,ticari şirketlerin kendi risk yönetimlerini yapabilmeleri için iyi takip edilmeleri gerekiyor.

Enflasyonu da İTHAL EDİYORUZ...

KUR....


Biz cari açığı olan bir ülkeyiz..
Bu ne demek ?
İthalat ihracattan fazla veriyor demek .


Kur artarsa ne olur ?


Enflasyonu tetikler .Çünkü ithal ettiğimiz ürünler ihracatımızdan fazla.


Kur sebebi ile yüksek fiyat ile ülkeye giren mal enflasyonu tetikler.


Kur artışı İhracatçı için avantajlı desek de ,ithalatımız daha fazla olduğu için ne yazık ki enflasyona etkisi kaçınılmazdır.


Bu sebeple  Enflasyonu da ithal ediyoruz....

Küllüm Beleş !

Küllüm Beleş!






Otelin biri Küllüm Beleş sloganı ile ülkeye Arap turistleri çekme konusunda başarı göstermiş. Öyle ki ,giderlerken plazma televizonları da beleş zanneden Arap'lar televizyonları yanlarına almayı ihmal etmemişler.


Akıllı otel yönetimi "öngörülü fiyat politikası" sayesinde bu işten zararlı değil bolca karlı çıkmış..Arapların ziyaretlerinin ardı ardı kesilmemiş bu kampanya ile...


Ülke turizm sektörü akılcı politikalar ile canlanıyor. Ülke sanayisinin de "Küllüm Beleş " kampanyalara ihtiyacı var. Fiyat öngörüsü net olduğu yani PAZARI iyi tanıdığımız müddettçe kar etmeme şansımız yok.


Küllüm Beleş =Herşey Dahil


Önemli olan müşteriyi buraya ürün ve hizmet kalitesi ile çekebilmek.


Her yıl ülkemizde üretici kesim, hizmet sektörüne kayıyor ve imalat sanayi daralıyor.
Büyüyen imalat sanayimiz ise  ağırlıklı olarak yabancı sermaye etkisi ile oluşuyor.




Satış sonrası hizmetler fiyatın içinde yer almalı ki fark yaratalım. Bugün okul çantasını" 30 yıl garanti" verme  taahhüdü ile yüksek fiyata satan markalar var.




Yeni dünya ekonomisi artık müşterinin sadece bugünkü beklentisini değil gelecekteki ürün beklentisini de  içeren fiyat ve hizmet politikalarını içinde barındırıyor.


Mal yada hizmeti satın aldıktan sonra bir daha ödeme yapmaya gerek duymayan tüketici KÜLLÜM  BELEŞ kampanya mutluluğunu yaşıyor..

Büyük balık küçük balığı yutamıyor ,çünkü yakalayamıyor….

Türkiye'de ortalama  firma ömürleri 10 yıldan az olup birçok firma, finansal yönetimi doğru yapamadığı ,  hızlı ve uygun strateji geliştiremediği  ve Pazar fırsatlarını doğru değerlendiremediği için uzun  yaşama şansını yakalayamamaktadır.

Yeni dünya  ticaretinde , “Büyük  balık küçük balığı yutar “ devri kapanmış, artık “hızlı balık yavaş balığı avlar” dönemi başlamıştır.

2023 hedeflerine ulaşabilmek için Kobiler ,Yeni Girişimciler ,Tarım Firmaları  ve Ticari firmalar için çeşitli fırsatlar ve teşvikler sunulmaktadır. İçinde bulunduğumuz dönem “fırsatlar dönemi “ olup hızlı balık olma yolunda doğru yatırımlara yönelmek hem kişisel kazançlarımız, hem ülkeye katma değer yaratmak için faydalı olacaktır.

Örneğin; 8 milyon TL  ve bu bakiyenin    altında   cirosu olan  KOBI ‘ler ;belirlenmiş olan  Sahil kıyısı olan bölgelerde  Butik otel yada yöresel restoran açmaları durumunda  devlet teşviği  alabiliyorlar. Otelin yarısını devlet ödüyor….Cazip değil mi?

Zeytinyağı fabrikası kurmaya teşvik var.Ayrıca ,ihraç edilen zeytinyağına da teşvik var. Ülkemiz zeytinyağı  ihracatında 5  litre ve altında ambalajlanmış ürün  miktarı yeterli  sayıda yer almıyor.Litre miktarı küçük olan  Ambalajlı ve markalı ürün satışlarına teşvik var!! Bursa’nın zeytin yetiştirmeye elverişli Doğasını fırsata döndürme zamanı..

Ülkemiz ihracat yapısına bakıldığında, ihracatın önemli bir kısmı  yerleşik yabancı etkisi ile  sağlanmaktadır. İhracatta ,Yerleşik yabancı etkisi ve konsantrasyon azaltılarak yerli sanayicinin payının artırılması hedefleniyor. Bu sebeple Serbest ticaret anlaşmaları yapılıyor, ülkeler arası teşvik paketleri oluşturuluyor.

Mesela, Güney Kore'ye ihracat potansiyeli olan tarım ve gıda ürünleri arasında su ürünleri, mayalar, endüstriyel bitkiler, şekerli ve çikolatalı mamuller, meyve suyu, makarna, zeytinyağı, buğday unu ve kabuksuz fındık; sanayi ürünleri arasında ise plastik borular, plastik mutfak eşyaları, bayan giyim, mücevherat, inşaat demirleri , kablo ve teller bulunuyor.

Ülkemizin büyüme hızı ortalaması hemen hemen her dönemde  %5 ler seviyesinde yer almaktadır. Ancak 2023 hedeflerine ulaşmak  için bu ortalamanın    %7 üzerine taşınması gerekmektedir. Her bir firma bu hedefe  göre strateji belirlemelidir ki  ülke hedefinde sapma yaşamayalım….

Ülkemiz üretim ve  ticaret hacmi her geçen gün büyümektedir ancak  rakip ülkelerin  büyüme  hızı   halen bizim performansımızın  önünde devam etmektedir. Hızımızı artırıp depar atmazsak, 2023 hedeflerini yakalamak mümkün olamayacaktır. Çünkü şu an için 10. ekonomi olan Hindistan ‘ın GSYH ‘sı 1,871,000 USD ‘dir. (Türkiye 820,000 Usd,17. ekonomidir.) Biz büyürken Hindistan da Büyümeye devam edecektir.

*BRICS ülkelerine kıyasla  büyüme hızı, enflasyon gibi temel makro  verilere baktığımızda Türkiye bu ülkelerin gerisinde kalmaktadır. Üstelik ülkemizin kötü dönemi dediğimiz  1992-2002 dönemlerindeki makro temel verileri beğenmezken   iyi dediğimiz 2003-2013 dönemlerinde  makro veriler önceki dönemden daha da geriye gelmiştir.

Güçlü yönler,zayıf yönler,fırsatlar ve tehditleri bilirsek ,başarmamak için önümüzde hiçbir engelimiz kalmamış demektir.

 

Orta Gelir Tuzağı

Son 5-6 yıldır , Türkiye'nin   kişi başına düşen milli geliri,  10 bin dolar seviyesinde.Kişi başına düşen milli gelirde artış sağlanamıyor.Bu duruma “Orta gelir tuzağı” deniyor.Yüksek gelir seviyesine ulaşmak için yükseliş  trendi yakalanamıyor.
Fakirlikten orta halli seviyeye yükselmek  daha kolay,  orta hallilikten yüksek gelir seviyesine ulaşmak daha zor oluyor.


Fakir ülkelerin,ücret seviyesinin  düşük olması sebebiyle orta gelir seviyesine daha kolay ulaşılıyor.
Orta gelir seviyesine ulaşldıktan sonra ,ücretler yükselmiş oluyor.Kısır döngü başlıyor.


2023 yılı için hedeflenen  yüksek gelir grubuna "kişi başı 25,000 usd milli gelire" ulaşmak çok kolay görünmüyor.


Bu durumdan kurtulmanın  en etkili 1. çözümü ,ileri teknoloji üretebilmek (çünkü yüksek katmadeğer sağlıyor), 2. çözümü  ise ithal ikamesidir.Çünkü ithal edilen ürün satın alındığında ,içinde ARGE maliyetini de barındırıyor. Ülkemizde Arge yatırımlarının özendirilmesi gerekiyor.


Son dönemde bu konuya ilişkin çalışmalar başlatıldı .Türkiye'de üretilmeyen ve ithal edilen ürünlerin G.T.İ.P (Gümrük tarife istatistik pozisyonları ) detayları  inceleniyor. İthal edilen bu ürünleri iç piyasada üretmek için ,  hangi firmalarımızın  kapasite ve yeterliliklerinin olduğu sektör bazında araştırılıyor.Tespitler sonucunda  firmalar ile irtibat sağlanarak, iç piyasada üretim başlatılması hedefleniyor. ( Bu durum aynı zamanda cari açığın düşürülmesini de hedeflemektedir)


Firmaların ARGE  yatırımlarını artırmaları için  Ekonomi Bakanlığı önderliğinde kümelenme çalışmaları yapılıyor.Firma bazlı eğitim veriliyor.İçinde bulunduğumuz durum son derece önemseniyor ciddi çözüm süreçleri üretiliyor.


Ar-ge yatırımlarının  MARKA'laşma ile birlikte desteklenmesi gerekiyor.Markalaşma destekleri henüz tam kıvamına ulaşmış değil.Desteklere ilişkin meblağlar nispeten küçük kalıyor.Ayrıca sadece ürünlerin değil, kentlerin de markalaşması gerekiyor. Her kentin bir logosunun olması gerektiğini düşünüyorum.Kentlerin markalaşması  , Şirketlere ve bireylere örnek teşkil edecektir.Bu sayede  toplumsal kültür oluşabilecektir.Bu durum makrodan mikroya markalaşmayı özendirme imkanı sağlayacaktır.


YERLİ MALI HAFTA'larının tekrar başlatılması,  toplumda yeni bir heyecan yaratabilir.
Üretim büyümenin temelidir.Konusu  ne olursa olsun. Hizmet , sanayi,teknoloji ,tasarım vs. Yeter ki amacımız üreterek büyümek olsun.
Google yerine, yerli arama motorlarının oluşturulması, facebook gibi yeni ve yerli  bir   sosyal ağ yaratılması için yarışma başlatılması  gibi örnekler oluşturulabilir.
Heyecan veren ,küçük adımlar ama büyük sonuçlara ihtiyacımız var !!!

Aslında Faiz yokmuş!

Aslında FAİZ  yokmuş?




En başından konuya bakarsak.




Önce para basılıyor. Diyelim ki ,  1000 birim para bastık.
Basılan 1000 birimlik paranın öncelikle birilerine borç olarak verilmesi gerekiyor. Borç olarak verdiğimiz için bir bedeli var tabii.%10 faiz istediğimizi varsayalım.Bastığımız parayı  devlete ,kamu borcu adı altında satıyoruz.Bu para , devlet iç borçlanma  senetleri ile  halka,bankalara   faiz karşılığı  dağıtılıyor.


Şİmdi soruyorum faiz nerede ?


Zaten sadece 1000 birim para bastıysan ,ortada basılmış sadece 1000 birim para var demektir ve hepsini de borç olarak satmışsındır. Faizi ödeyecek basılmış para yok ki geriye faiz ödeyesin.!!!




1-Yeni para basacaksın ki faiz üretesin ...AMA bu  yeni bastığın ve sattığın paranın da faizi var ?
   2. bastığın para 1. bastığının faizini karşılasada kendini karşılamayacak. Hesap hep açık kalacak demektir.Bu durumda sistem birilerinin var olması birilerinin  de yok olması üzerine kurulu demektir.
Bunun adına kapitalist sistem diyoruz.Birisi batmadan ,yok olmadan, diğerinin var olması mümkün değil. O sebeple her zaman birileri krizi yaşacak demektir.Kriz bizimle hep kolkola...


2- Ortada basılı para miktarı zaten belli.Müşterine, senden anapara geri ödemeni istemiyorum ki !  sadece faiz öde diyeceksin. O müşteri  faizi sana geri  ödedikçe ,sana paranın bir kısmı  geri dönecek ama piyasada  dönen  para miktarı azalacak .Hal böyle olunca ,malların fiyatı artacak. HOŞGELDİN ENFLASYON.




 Kısaca ,en başından konuya  bakarsak olmayan para için didinip duruyoruz.Faiz hiç yokmuş zaten. Faiz bir rüya , güzel rüyalar ve kabuslar  hep aynı sürecin içerisinde var olmaya mahkum!




Sinem Toplan
Finans Kontrol Merkezi
sinemtoplan@hotmail.com

Kredi yada Leasing ?

Kredi mi? Leasing mi?


Borçlanma yöntemini  uzun vadeli seçmek  nakit akışımızın kontrolünü  kolaylaştıracaktır.
Uzun vadeli finansman banka yada leasing aracılığı ile gerçekleşebilir.




Tüm Borçlar  arasında ,kısa vadeli kredi toplamı fazlaysa , en kısa zamanda bu kredileri uzun vadeli ve taksitli hale getirmek bilançonuzu güçlendirecek ve şirketiniz nakit akışını düzenleyecektir.


Bankalar  uzun vadeli  kredileri vermek için talebinizi en   ince detayına kadar değerlendiriyor , kredi için mutlaka gayrimenkul ipoteği istiyor, İpotek alınacak yerin ekspertiz değerinin %25 yada %40 eksiği kadar kredilendirme yapıyor. Banka çok uzun vade seçeneği kullandırmayı tercih etmeyip 60 ay vadeyi geçmemeye özen gösteriyor.
Leasing şirketinde durum bankadan  biraz daha farklı  işliyor.Sat ve kirala sistemi ,birçok ihtiyaca çözüm oluyor.120 aya varan vade imkanı sözkonusu.Alım satıma konu gayrmenkulün  genelde %90 ına  finansman sağlayabiliyor.Bankaya göre elinize daha fazla nakit geçiyor. Vadelerin uzunluğu  nakit yönetimini ayarlamakta fırsat sunuyor.






Eğer yeni bir yatırım planlıyorsanız, bankaların özel  anlaşma yaptığı kaynaklarından faydalanabilirsiniz.  Kalkınma bankası , Dünya bankası,Avrupa Yatırım Bankası vs. gibi tüm finansman kaynaklarını kullanmak mümkün.Ancak  bu kredi seçenekleri toplam sabit yatırım tutarının %50 yada %75 ini finanse ediyor. Yatırım için temel ihtiyaç nakit !! ve nakdin yönetimi.



Leasing , yatırım yada uzun vadeli kredi yapılandırmasında  nasıl devreye giriyor?


Öncelikle şirketin üzerine kayıtlı , dükkan,ofis,fabrika,depo ,tarla  yada otel bulunması gerekiyor. Şirkete kayıtlı  gayrmenkul, Leasing şirketine satılıyor. Leasing şirketinden aynı gayrimenkul kiralanıyor. Kira ödemeleri bittiğinde gayrimenkul tekrar sizin oluyor. Kendi gayrimenkulünüzü taksitle leasing şirketinden kira ödeyerek geri almış oluyorsunuz.
Bu işlemin faydası nedir derseniz öncelikle  gayrimenkulünüzün  bilançonuzda güncel değerleri  yerine ,eski değerleri bulunuyorsa, değerini vergi ödemeden güncellemiş oluyorsunuz.Leasing şirketine yaptığınız satıştan ve geri alımdan doğan vergiler istisna olduğu için vergi avantajı sağlıyorsunuz.Leasing kiralarına vergi ödemiyorsunuz.Ayrıca,tüm  bu alım-satıma ilişkin  %100 kurumlar vergisi istinası uygulanıyor.




Piyasanın daraldığı şu günlerde leasing şirketi yurtdışından ucuz maliyetli borçlanmayı başardıysa , firmalara bankalardan daha uygun fiyat ile finansman sunabiliyor.






Vergi avantajları ,bilançoyu güçlendirmesi, uzun vadeli kaynak yaratması ,uygun maliyetli finansman sunabilmesi sebebiyle  Leasing  ile finansman FIRSATINI kullanma zamanıdır...!